Sommige mensen met een psychische aandoening hebben langdurig, soms de rest van hun leven, (intensieve) zorg, ondersteuning en/of behandeling nodig. Langdurige zorg bij psychische problematiek gaat over alle zorg en begeleiding waarbij mensen met psychische klachten voor een langere tijd, soms de rest van hun leven, intensief worden begeleid in de thuissituatie, begeleid of beschermd wonen of langdurig worden behandeld op een klinische afdeling. Langdurige zorg en ondersteuning bij psychische klachten wordt geboden vanuit verschillende wettelijke kaders, zoals de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning), Zvw (Zorgverzekeringswet) en Wlz (Wet langdurige zorg). Deze pagina bevat informatie over langdurige ggz (geestelijke gezondheidszorg) (behandeling) vanuit de Zvw en de langdurige zorg, vaak met een wooncomponent, die wordt geboden in de Wlz. Crisisbehandeling valt buiten deze functie.
Zorg uit de Wlz voor mensen met psychische klachten
Vanaf 1 januari 2021 is de Wet langdurige zorg (Wlz) opengesteld voor mensen met een psychische aandoening die voldoen aan de hiervoor geldende zorginhoudelijke toegangscriteria. Sinds de openstelling van de Wlz voor deze doelgroep hebben ruim 30.000 mensen een Wlz-indicatie gekregen voor ggz-wonen. Voordat de toegang tot de Wlz mogelijk werd gemaakt, ontvingen deze mensen vaak zorg en/of ondersteuning vanuit de Wmo of de Zvw, of een combinatie van beiden (bijvoorbeeld beschermd wonen Wmo in combinatie met behandeling vanuit de Zvw).
De cijfers op deze pagina hebben betrekking op langdurige behandeling vanuit de Zvw (gebruik zorgtraject ‘langdurige geestelijke gezondheidszorg (ggz)’ in de Zvw) en op het gebruik van de verschillende zorgzwaartepakketten (zzp’s) in de Wlz. Naast ggz-wonen in de Wlz kunnen mensen met psychische klachten ook zorg uit de Wlz ontvangen na drie jaar klinische behandeling in de Zvw (ggz-B in de Wlz, ook wel ‘voortgezet verblijf’ genoemd). Kerncijfers over ondersteuning bij psychische problematiek vanuit de Wmo zijn te vinden op de pagina ‘dagelijks en maatschappelijk functioneren’ onder ‘aanbod en gebruik’.
De landelijke partijen betrokken bij de langdurige zorg en ondersteuning aan mensen met een psychische aandoening (het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport), Zorgverzekeraars Nederland, de Nederlandse ggz, Valente, de Vereniging Nederlandse Gemeenten en MIND) zijn sinds eind 2022 intensief met elkaar in gesprek over passende zorg en ondersteuning voor mensen met een psychische aandoening en een langdurige zorgvraag op het snijvlak van Wmo en Wlz. De aanleiding voor dit gesprek was het hoge aantal indicaties voor ggz-wonen dat sinds de openstelling van de Wlz voor deze doelgroep is afgegeven. Het gesprek over passende zorg wordt ook op het niveau van zorgkantoorregio’s gevoerd. Meer hierover kunt u lezen in de bestuurlijke afspraken die deze partijen hierover hebben gemaakt.
Regio filter
Gebruik zorgtraject langdurige ggz (ZVW)
Het onderwerp van deze figuren is de ggz (geestelijke gezondheidszorg) binnen de basisverzekering-Zvw (Zorgverzekeringswet), ook wel geneeskundige ggz genoemd. Deze twee figuren tonen het zorgtraject langdurige ggz (binnen de Zvw). De kaart toont het zorggebruik en de zorgkosten per 10.000 inwoners; de lijngrafiek geeft de trends door de tijd. De tabellen onder de grafieken geven de absolute aantallen. In het menu boven de kaart kunt u kiezen om patiënten of zorgkosten weer te geven.
#ggz_zvw_langdurig
Gebruik van zorgzwaartepakketten ggz (Wlz)
Deze grafiek toont de trend in het gebruik van de zorgzwaartepakketten (zzp's) voor ggz (geestelijke gezondheidszorg) binnen de Wet langdurige zorg (Wlz (Wet langdurige zorg)). Het gaat om de zzp’s voor voortgezet verblijf (ggz-B) en een restant beschermd wonen (ggz-C). De cijfers komen uit de registraties van het CAK (Centraal Administratie Kantoor). Vanwege beleidswijzigingen ten aanzien van de langdurige GGZ (Geestelijke gezondheidszorg), worden op dit moment geen projecties gepresenteerd; alleen het werkelijke zorggebruik tot en met 2022.
#ggz_wlz
Aantal indicaties voor ggz-wonen (Wlz)
Deze grafiek toont het aantal Wlz (Wet langdurige zorg)-ggz (geestelijke gezondheidszorg)-wonen indicaties op landelijk niveau en voor de geselecteerde regio. De ggz-wonen indicaties betreffen de geldige aanspraken op een gekozen peildatum van 2021 t/m 2023. Alle cliënten die op de gekozen peildatum een geldige indicatie voor Wlz-zorg ggz-wonen hebben en nog in leven zijn, worden getoond in de grafiek.
De aanspraak voor een indicatie op een peildatum en de aantallen besluiten kennen verschillende meetniveaus die niet 1 op 1 met elkaar vergeleken kunnen worden. Immers, kan een client in een bepaalde periode meerdere indicatiebesluiten achtereen hebben gekregen; bijvoorbeeld als de zorgvraag is toegenomen. Op een peildatum is er echter slechts één geldig, namelijk het laatst afgegeven besluit.
Aantal Nederland
Aantal Wlz (Wet langdurige zorg)-ggz (geestelijke gezondheidszorg)-w indicaties in Nederland is in 2023
{ggz_wlz_instroom_totaal.indicaties_2023_nl}
Percentage Nederland
Verandering in Nederland 2023 t.o.v. 2022
{ggz_wlz_instroom_totaal.percstijging_2023_vs_2022_nl}
Aantal regio
Aantal indicaties in de eerst geselecteerde regio {ggz_wlz_instroom_totaal.eerste_regio} in 2023
{ggz_wlz_instroom_totaal.indicaties_2023_eerste_regio}
Percentage regio
Verandering in eerst geselecteerde regio {ggz_wlz_instroom_totaal.eerste_regio} in 2023 t.o.v. 2022
{ggz_wlz_instroom_totaal.percstijging_2023_vs_2022_eerste_regio}
#ggz_wlz_instroom_totaal
Aantal indicaties voor ggz-wonen per leeftijdscategorie
Deze grafiek toont het aantal indicaties (aanspraken) per leeftijdscategorie van de geselecteerde regio. In de dropdown kunt u ook Nederland selecteren.
Aantal regio lft 2022
Aantal indicaties in de leeftijd 18-26 jaar in {ggz_wlz_instroom_lft.regio} in 2022
{ggz_wlz_instroom_lft.indicaties_18-26_2022}
Aantal regio lft 2023
Aantal indicaties in de leeftijd 18-26 jaar in {ggz_wlz_instroom_lft.regio} in 2023
{ggz_wlz_instroom_lft.indicaties_18-26_2023}
Percentage stijging regio lft
% verandering van aantal indicaties in de leeftijd 18-26 jaar in {ggz_wlz_instroom_lft.regio} in 2023 t.o.v. 2022
{ggz_wlz_instroom_lft.percstijging_18-26_2023_vs_2022_regio}
Percentage lft tov totaal
% indicaties in de leeftijd 18-26 jaar in {ggz_wlz_instroom_lft.regio} t.o.v. totaal aantal indicaties in 2023
{ggz_wlz_instroom_lft.perc_18-26_2023_regio}
#ggz_wlz_instroom_lft
Herkomst indicaties voor ggz-wonen (Wlz)
Deze grafiek toont het aantal indicaties (aanspraken) naar wet van herkomst verdeeld over het jaar van de aanvraag. Dit betreft het wettelijk kader waarbinnen de cliënt zorg en/of ondersteuning ontving op een peildatum voorafgaand aan de openstelling van de Wet langdurige zorg (ggz (geestelijke gezondheidszorg)-wonen) voor deze doelgroep. In de dropdown kunt u ook Nederland selecteren.
De wetswijziging waarmee toegang tot de Wlz (Wet langdurige zorg) voor mensen met een psychische aandoening (ggz-wonen) mogelijk werd, is ingegaan per 1 januari 2021. Vooruitlopend op deze ingangsdatum was het vanaf januari 2020 al mogelijk om een indicatie aan te vragen voor Wlz ggz-wonen. Het jaar 2020 is daarom onderdeel van de cijfers. Wlz-indicaties voor ggz-wonen die zijn aangevraagd en afgegeven in 2020 gaan in 2021 in.
Aantal herkomst wmo
Aantal indicaties met herkomst wmo in {ggz_wlz_herkomst.regio} in de periode 2020 t/m 2023
{ggz_wlz_herkomst.tot_wmo_regio_2023}
% herkomst wmo
% indicaties met herkomst wmo t.o.v. totaal in {ggz_wlz_herkomst.regio} in 2023
{ggz_wlz_herkomst.tot_percwmo_regio_2023}
#ggz_wlz_herkomst
Trend zorgzwaarteprofiel van ggz-wonen indicaties (Wlz)
Deze grafiek toont het aantal indicaties (aanspraken) verdeeld per zorgzwaarteprofiel (ggz (geestelijke gezondheidszorg)-wonen 1 t/m ggz-wonen 5). In de dropdown kunt u ook Nederland selecteren.
Aantal indicaties GGZ01 2022
Aantal indicaties
1 ggz (geestelijke gezondheidszorg)-w in
{ggz_wlz_zzp.regio} in 2022
{ggz_wlz_zzp.aantal_ggz01_2022_regio}
Aantal indicaties GGZ01 2023
Aantal indicaties
1 ggz (geestelijke gezondheidszorg)-w in
{ggz_wlz_zzp.regio} in 2023
{ggz_wlz_zzp.aantal_ggz01_2023_regio}
% verandering indicaties GGZ01
% verandering van aantal indicaties
1 ggz (geestelijke gezondheidszorg)-w in
{ggz_wlz_zzp.regio} in 2023 t.o.v. 2022
{ggz_wlz_zzp.percstijging_ggz01_2023_vs_2022_regio}
% indicaties GGZ01
% aantal indicaties
1 ggz (geestelijke gezondheidszorg)-w in
{ggz_wlz_zzp.regio} in 2023 t.o.v. alle indicaties
{ggz_wlz_zzp.perc_ggz01_2023_regio}